04 Dấu Chấm

Tác giả : Ngô Càn Chiếu
16-02-2025

1. Dấu Chấm Đơn

Dấu chấm đơn là một dấu chấm được đặt sau một nốt nhạc và cho phép kéo dài thời lượng của nốt này. Dấu chấm sau dấu nghỉ cũng tăng thời lượng theo cách tương tự. Thời lượng của nó luôn bằng một nửa giá trị trước đó: hình nốt, dấu nghỉ hoặc dấu chấm khác.

Ví dụ:

  • Vì thời lượng của nốt trắng là 2 phách nên thời lượng của nốt trắng có chấm sẽ là:

    2 phách + (nửa của 2 phách) = 3 phách.

X: 1
K: C
M: 4/4
L: 1/4
C5/2 D | E F G A |

L: 1/4 chỉ định nốt mắc định mang dấu đen. C5/2 (hoặc C5/) = Đô trắng chấm

  • Tương tự, thời lượng của nốt đen là 1 phách thì thời lượng của nốt đen chấm sẽ là:

    1 phách + (nửa phách) = 1 phách rưỡi.

X: 1
K: C
M: 4/4
L: 1/4
C3/ D/ E F | G A B c |

L: 1/4 chỉ định nốt mắc định mang dấu đen. C3/2 (hoặc C3/) = Đô đen chấm. D/2 (hoặc D/) chỉ định nốt rê móc.

  • Thời gian tạm dừng của dấu lặng trắng là 2 phách nên thời gian tạm dừng sẽ là 3 phách.
X: 1
K: C
M: 4/4
L: 1/4
z3 C | D E F G|

2. Dấu Chấm Đôi

Theo nguyên tắc tương tự, dấu chấm thứ hai sẽ mở rộng thêm giá trị của nốt hoặc phần nghỉ, thêm một nửa so với dấu chấm trước.

Ví dụ:

  • Giá trị của nốt trắng chấm đôi:

    2 phách (nốt trắng) + 1 phách + ½ phách = 3 phách rưỡi.

X: 1
K: C
M: 4/4
L: 1/4
C7/ D/   | E F G A |

  • Giá trị của nốt đen chấm đôi:

    1 phách (nốt đen) + ½ phách (dấu chấm) + ¼ phách = 1 ¾ phách.

X: 1
K: C
M: 4/4
L: 1/4
C7/4 D// E F | G A B c |

  • Giá trị của dấu lặng với chấm đôi:

    4 phách + 2 phách + 1 phách = 7 phách.

X: 1
K: C
M: 8/4
L: 1/4
z7 C | D E F G z4|

3. Kết Nối Giữa Nốt

Khi hai nốt có cùng cao độ được nối với nhau bằng một đường cong thì đó là kết nối giữa nốt. Nghĩa là nốt thứ hai là phần mở rộng của nốt thứ nhất. Đây là một cách để xây dựng một giá trị nhịp điệu, cho phép kéo dài một nốt từ ô nhịp này sang ô nhịp tiếp theo.

X: 1
K: C
M: 4/4
L: 1/4
C- C D E | F G A B |

4. Điểm Cao Trào (Dấu Mắt Ngỗng)

Điểm cao trào (dấu mắt ngỗng) cho phép nhạc sĩ dừng phách trên một nốt nhạc. Do đó, ca sĩ biểu diễn có thể giữ nốt ở đoạn cao trào bao lâu tùy thích. Một nốt có dấu cao trào phải kéo dài ít nhất bằng giá trị nốt của nó.

X: 1
K: C
M: 4/4
L: 1/4
Hc z E F | G A B c |
  • H = dấu mắt ngỗng bên trên : có thể ngân dài âm thanh ở nốt Đô nơi có điểm cao trào

5. Điểm Dừng

Điểm dừng sử dụng ký hiệu điểm cao trào nhưng áp dụng trên một dấu lặng, cho phép tạo sự tạm dừng kịch tính trong âm nhạc.

X: 1
K: C
M: 4/4
L: 1/4
Hz | C D E F |

6. Các Điểm Giảm

Staccato là một dấu chấm nhỏ đặt trên hoặc dưới nốt nhạc, biểu thị rằng nốt này sẽ được chơi ngắn hơn bình thường, thường chỉ bằng một nửa giá trị ban đầu.

X: 1
K: C
M: 4/4
L: 1/4
.C .D .E .F | .G .A .B .c |

Chương này giúp bạn hiểu rõ hơn về các dấu chấm trong nhạc lý, cách sử dụng và ảnh hưởng của chúng đến thời lượng nốt nhạc. Trong chương tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu về các dấu hóa và tác động của chúng đối với cao độ nốt nhạc.