Hệ thống CAGED

Hệ thống CAGED là một trong những phương pháp học đàn guitar rất hiệu quả và phổ biến, đặc biệt dành cho những người mới bắt đầu và cả những người chơi giỏi muốn nâng cao khả năng của mình. Bằng cách sử dụng năm hình dạng hợp âm cơ bản (C, A, G, E, D), bạn có thể chơi mọi hợp âm trên toàn bộ cần đàn. Mỗi hình dạng hợp âm trong hệ thống CAGED liên kết với một phần cụ thể của cần đàn, giúp bạn dễ dàng nhận biết và nhớ vị trí các nốt nhạc.

Một trong những lợi ích lớn nhất của hệ thống CAGED là khả năng di chuyển linh hoạt giữa các vị trí trên cần đàn. Hệ thống này không chỉ hữu ích cho việc chơi hợp âm mà còn cực kỳ hiệu quả khi áp dụng vào các đoạn solo và melody. Bằng cách kết hợp với các thang âm pentatonic trưởng, bạn có thể dễ dàng tạo ra các đoạn solo phong phú và sáng tạo.

Điểm quan trọng về hệ thống CAGED là hình dạng của chúng. Chúng giúp ta nhớ được vị trí của các hợp âm, thang âm và hợp âm rãi mà không bị bó buộc phải thuộc lòng tất cả các nốt nhạc trên cần đàn guitar.

Những chữ tắt được dùng trong các minh họa như sau:

• R (Root) : nốt chủ
• p5 (Perfect 5) : quãng 5 đúng
• Δ3 (Major 3) : quãng 3 trưởng

1. Giới thiệu về hệ thống CAGED

Hệ thống CAGED được đặt tên theo năm hợp âm cơ bản trong âm nhạc: C, A, G, E và D. Mỗi hợp âm này có một hình dạng đặc trưng khi chơi trên đàn guitar, và khi kết hợp lại, chúng tạo thành một chuỗi các vị trí có thể dịch chuyển trên cần đàn. Điều này giúp người chơi có thể dễ dàng tìm thấy và chơi các hợp âm trên nhiều vị trí khác nhau.

2. Các hình dạng hợp âm CAGED

Dạng C :

Đây là hình dạng hợp âm C trưởng khi chơi ở vị trí gốc. Khi dịch chuyển lên cần đàn, nó trở thành các hợp âm khác nhưng vẫn giữ nguyên hình dạng.

Dạng A :

Hình dạng của hợp âm A trưởng. Khi dịch chuyển lên cần đàn, nó sẽ tạo thành các hợp âm khác với cùng hình dạng.

Dạng G :

Hình dạng của hợp âm G trưởng. Hình dạng này khi dịch chuyển cũng tương tự như trên.

Dạng E :

Hình dạng của hợp âm E trưởng, rất phổ biến và dễ nhận biết.

Dạng D :

Hình dạng của hợp âm D trưởng, khi dịch chuyển lên cần đàn sẽ tạo thành các hợp âm khác với cùng hình dạng.

3. Áp dụng hệ thống CAGED

Xác định vị trí của các hợp âm:

Hệ thống CAGED giúp người chơi dễ dàng nhận biết và chơi các hợp âm ở nhiều vị trí khác nhau trên cần đàn. Ví dụ, hợp âm C có thể chơi ở các vị trí khác nhau với các hình dạng cơ bản C, A, G, E, D.

Hệ thống CAGED được gom lại trong biểu đồ chung dưới đây:

Kết nối các hình dạng:

Việc áp dụng khái niệm về các hình dạng hợp âm có thể di chuyển được vào một hợp âm duy nhất là nơi mà tính hữu ích của hệ thống CAGED được thể hiện đầy đủ. Điều này giúp bố trí cần đàn theo cách logic vì bất kỳ hợp âm nào cũng có thể được chơi trên toàn bộ cần đàn bằng cách sử dụng các hình dạng hợp âm CAGED. Hơn nữa, mỗi hình dạng hợp âm kết nối với hình dạng trước đó theo một mẫu cố định, CAGED:

• Dạng C kết nối với dạng A
• Dạng A kết nối với dạng G
• Dạng G kết nối với dạng E
• Dạng E kết nối với dạng D
• Dạng D kết nối với dạng C và mẫu lặp lại

Hãy cùng theo dõi hợp âm C dọc theo cần đàn để xem cách kết nối hợp âm qua các dạng khác nhau của hệ thống CAGED:

Dạng C:

Bắt đầu từ vị trí mở (open position).

Dạng A:

Chơi hợp âm C bằng dạng A ở ngăn thứ 3.

Nốt chủ trên dây thứ 5 cũng là nốt chủ của hợp âm dạng A, vì vậy chúng ta có thể thấy dưới đây cách hợp âm dạng C kết nối với hợp âm dạng A.:

Dạng G:

Chơi hợp âm C bằng dạng G ở ngăn thứ 7.

Nốt quãng 5, nốt chủ và quãng 3 trưởng trên các dây thứ 4, 3 và 2 lần lượt tạo thành phần trên của hợp âm C dạng G, kết nối hợp âm C dạng A:

Dạng E:

Chơi hợp âm C bằng dạng E ở ngăn thứ 8.

Nốt chủ trên dây thứ 6 của hợp âm dạng G được chia sẻ với dạng E. Dưới đây chúng ta có hợp âm chặn C dạng E quen thuộc với gốc ở phím thứ 8:

Dạng D:

Chơi hợp âm C bằng dạng D ở ngăn thứ 12.

Lấy gốc ở dây thứ 4 của dây E, ta có thể nối hợp âm C dạng E với hợp âm C dạng D.

Sau đó, dạng D kết nối trở lại hợp âm dạng C :

Bằng cách trên, bạn có thể di chuyển một hợp âm khắp cần đàn một cách hệ thống và logic, tận dụng hết tiềm năng của hệ thống CAGED để khám phá và nắm vững cần đàn guitar.

Xác định vị trí của nốt chủ trong CAGED

Khi bạn đã nắm vững các hình dạng hợp âm CAGED, việc tìm hiểu các nốt chủ cho từng vị trí là điều rất quan trọng. Mỗi hợp âm có hình dạng nốt chủ riêng giúp phân biệt nó với các hợp âm khác. Những nốt chủ này đóng vai trò là điểm chính để bạn nhanh chóng tìm thấy hình dạng hợp âm trên cần đàn.

4. Lợi ích của hệ thống CAGED

Hiểu rõ cấu trúc cần đàn:

Giúp người chơi hiểu rõ hơn về cấu trúc và cách sắp xếp các nốt nhạc trên cần đàn.

Tăng cường khả năng chuyển hợp âm:

Giúp chuyển hợp âm nhanh chóng và linh hoạt hơn.

Mở rộng khả năng sáng tạo:

Tạo điều kiện cho người chơi dễ dàng khám phá và sáng tạo âm nhạc hơn khi hiểu rõ cách thức di chuyển và kết hợp các hợp âm.

5. Thực hành với hệ thống CAGED

Để làm quen với hệ thống CAGED, bạn nên bắt đầu bằng cách luyện tập từng hình dạng hợp âm riêng lẻ, sau đó kết hợp chúng lại với nhau. Dành thời gian để chuyển đổi giữa các hình dạng trên các vị trí khác nhau của cần đàn sẽ giúp bạn nắm vững hệ thống này.

Dưới đây là một video hướng dẫn về hệ thống CAGED trên YouTube mà bạn có thể tham khảo để nắm vững cách áp dụng hệ thống này vào việc chơi guitar:

The CAGED System (and how to use it) | Guitar Lesson:

Video này giúp bạn hiểu rõ hơn về cách sử dụng hệ thống CAGED để cải thiện kỹ năng chơi guitar, bao gồm cả cách di chuyển giữa các vị trí trên cần đàn.

Xem video tại đây

Các video này sẽ giúp bạn có cái nhìn sâu hơn và thực hành với hệ thống CAGED, từ đó cải thiện kỹ năng chơi guitar của mình.

6. Kết luận

Hệ thống CAGED là một công cụ tuyệt vời giúp người chơi guitar nâng cao kỹ năng và hiểu biết về cấu trúc của đàn guitar. Bằng cách nắm vững hệ thống này, bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc di chuyển giữa các hợp âm, chơi thang âm và sáng tạo âm nhạc.

Chúc bạn thành công trong việc học và áp dụng hệ thống CAGED vào việc chơi guitar của mình!

CAGED và Pentatonic

Hệ thống CAGED

Hệ thống CAGED, chi tiết nơi đây, giúp người chơi guitar hiểu rõ hơn về cấu trúc và cách sắp xếp các nốt nhạc trên cần đàn.

Thang Âm Pentatonic

Thang âm pentatonic là một thang âm gồm năm nốt nhạc, phổ biến trong nhiều thể loại âm nhạc như rock, blues, jazz, và nhạc dân gian. Có hai loại thang âm pentatonic chính:

Pentatonic Trưởng (Major Pentatonic):

Bao gồm các bậc I, II, III, V, và VI của thang âm trưởng. Ví dụ: Thang âm C pentatonic trưởng bao gồm các nốt: C, D, E, G, A.

Pentatonic Thứ (Minor Pentatonic):

Bao gồm các bậc I, bIII, IV, V, và bVII của thang âm thứ. Ví dụ: Thang âm A pentatonic thứ bao gồm các nốt: A, C, D, E, G.

Thang âm Pentatonic Trưởng và Thứ gồm các nốt nhạc giống nhau, chỉ khác ở chủ âm của thang âm. Ví dụ thang âm C pentatonic Trưởng và La pentatonic Thứ chứa các nốt C, D, E, G, A Với C là chủ âm trong pentatonic Trưởng và A là chủ âm trong pentatonic Thứ. Hai nốt chủ này cách nhau 3 nửa cung đi xuống.

Khái niệm về Nốt Chủ rất quan trọng trong việc tạo ra chuỗi âm thanh trong một điệu thức.

Thang âm pentatonic Trưởng và Thứ trong hệ thống CAGED

Trong các minh họa dưới đây:

• Mỗi dạng chứa những thế bấm giống nhau nhưng Nốt Chủ khác nhau cho 2 thang âm pentatonic Trưởng và Thứ.
• Các số 1, 2, 3, 4 được dùng để chỉ các ngón tay trái phải dùng: 1 cho ngón trỏ, 2 cho ngón giữa, 3 cho áp út, và 4 cho ngón út.
• Màu đỏ chỉ định nốt chủ của thang âm.

Mẫu số 1 - Dạng C của CAGED

Mẫu số 2 - Dạng A của CAGED

Mẫu số 3 - Dạng G của CAGED

Mẫu số 4 - Dạng E của CAGED

Ngón 2 và 4 cho 2 dây mỏng nhất (Si và Mi) có thể được chơi bởi ngón 1 và 3. Dùng 1 và 3 sẽ dễ dàng hơn trong việc tạo hiệu ứng bend trên guitar điện, thông dụng trong nhạc Blues.

Mẫu số 5 - Dạng D của CAGED

CAGED và Ngũ Cung

Hệ thống CAGED và Ngũ Cung

Hệ thống CAGED, chi tiết nơi đây, giúp người chơi guitar hiểu rõ hơn về cấu trúc và cách sắp xếp các nốt nhạc trên cần đàn.

Thang âm ngũ cung, xem Âm nhạc Ngũ cung, được dùng nhiều trong âm nhạc Á Châu, giống như thang âm pentatonic Âu Mỹ, xem Penta và CAGED, là một thang âm gồm năm nốt nhạc. Tuy nhiên, khác với âm nhạc Âu Mỹ, Ngũ cung Á Châu nhấn mạnh trên cách dùng điệu thức để phát triển giai điệu:

• Pentatonic gồm 2 điệu thức chính là Trưởng và Thứ
• Ngũ Cung gồm 5 điệu thức dựa trên nốt nhạc chủ âm trong 5 nốt nhạc Cung, Thương, Giốc, Chủy, Vũ của thang âm.

Nói một cách khác, cũng dựa trên năm nốt nhạc, nhưng với cách nhấn mạnh nốt nhạc chủ âm ta sẽ tạo nên một dòng nhạc có âm sắc riêng tư.

Các điệu thức Ngũ Cung trong hệ thống CAGED cho guitar

Trong các minh họa dưới đây:

• Mỗi dạng chứa những thế bấm giống nhau nhưng Nốt Chủ khác nhau cho 5 điệu thức: Cung (Điệu Hò 3), Thương ( Điệu Xuân), Giốc (Điệu Oán), Chủy (Điệu Bắc) và Vũ (Điệu Ai).
• Các số 1, 2, 3, 4 được dùng để chỉ các ngón tay trái phải dùng: 1 cho ngón trỏ, 2 cho ngón giữa, 3 cho áp út, và 4 cho ngón út.
• Màu đỏ chỉ định nốt chủ của thang âm.

Mẫu số 1 - Dạng C của CAGED

Mẫu số 2 - Dạng A của CAGED

Mẫu số 3 - Dạng G của CAGED

Mẫu số 4 - Dạng E của CAGED

Ngón 2 và 4 cho 2 dây mỏng nhất (Si và Mi) có thể được chơi bởi ngón 1 và 3. Dùng 1 và 3 sẽ dễ dàng hơn trong việc tạo hiệu ứng bend trên guitar điện, thông dụng trong nhạc Blues.

Mẫu số 5 - Dạng D của CAGED